Nazwa taksonomiczna: Cordyceps sinensis

Nazwa w j. ang.: Grzyb gąsienica

Nazwy chińskie: zimowy robak, letnia trawa, trawa robak

Nazwa Tybetańska: „yartsa gunbu”

Nazwa japońska: touchuukasou

Nazwy koreańskie: zimowy robak, letnia trawa

Opis i występowanie:

Grzyb gąsienica jest jednym z 400 gatunków Cordycepsu, o wyjątkowym znaczeniu leczniczym, rosnącym dziko na zimnych, śnieżnych i bagnistych regionach wysokogórskich Chin i Tybetu, na wysokościach około 3500 m i wyżej. Wiedza na temat grzyba oraz metody wykorzystywania przeszły do Tradycyjnej Chińskiej Medycyny od tradycji medycyny tybetańskiej. Różne źródła wskazują bardzo zmiennie dane dotyczące początku jego stosowania w Chinach, ale zdecydowanie można przyjąć, że było to ponad 1000 lat temu. Wspomniany jest po raz pierwszy w sposób zauważalny z punktu widzenia farmakologicznego dopiero w XVII wieku. Wang Ang [汪昂, 汪昂, Wāng Áng] zebrał swój zbiór pod tytułem Bencao Beiyao [《本草備要》,《本草备要》, Bĕn-căo bči yŕo] w 1694, gdzie pierwszy raz napisał o Cordyceps sinensis.

Gatunki Cordyceps są grzybami entomopatogenicznymi, Ascomycota (workowe), które żerują na żywych lub martwych larwach lub poczwarkach owadów lub innych stawonogów. Generalnie pasożytują na ćmach i ćmach nietoperzowych (Hepialus armoricanus). Późną jesienią lub wczesną zimą, zarodniki atakują organizm larwy, poczwarki lub owada; tworzą się grzybnie, które powoli przejmują cały organizm - gospodarza. Grzybnie zatrzymują rozwój organizmu gospodarza, wykorzystując całą jego zawartość i zostawiając tylko skórę. Następnie, w miejscu, gdzie kiedyś znajdowała się głowa gospodarza, wyrasta korpus w kształcie pnia lub kciuka i rośnie na długość około 4-11 centymetrów. Życie tego grzyba trwa 5-6 lat. Z powodu swojego niezwykłego cyklu życia w Chinach jest uważany za organizm jakby zwierzęcy zimą, natomiast bardziej roślinny latem. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w tradycyjnej chińskiej nazwie: „zimowy robak, letnie (lecznicze) zioło”.

Wykorzystywane części:

Owocnia grzyba, jak również grzybnia są przetwarzane na różne sposoby. Odpowiednie produkty uzyskujemy z wyżej wymienionych części poprzez rozpuszczalniki i ekstrakcje.

Dziko rosnące gatunki są zbierane wraz z pancerzami (skórą) obumarłych owadów-gospodarzy, następnie po wysuszeniu i oczyszczeniu z ciał obcych, są wiązane w małe wiązki za pomocą drutu. Specyfiki o najlepszych właściwościach leczniczych pochodzą z prowincji Qinghai w Chinach i z Tybetu. Ze względu na rzadkie występowanie tego grzyba oraz fakt, że jego rozpoznanie, zbieranie i wyprodukowanie dobrej jakości jednorodnego gatunkowo i czystego mikrobiologicznie produktu wymaga dużych umiejętności, zostały stworzone pewne technologie do wytwarzania dużych ilości substancji o podobnych właściwościach biologicznych, co dzikie grzyby, o stałej jakości i składzie (masa z grzybni i wyciąg z grzybni).

Oprócz tego, że produkcja ta daje dużą ilość produktu bogatego w substancje aktywne biologicznie, kolejną jej zaletą jest to, że dzięki odpowiedniemu doborowi składników odżywczych dla podłoża kultury grzybni, można uzyskać produkt końcowy o specjalnym składzie, dla żądanego efektu leczniczego.

W Chinach, Japonii i Korei istnieje kilka metod produkcji grzybni. Należy do nich hodowla całych lub zmielonych ziaren ryżu, żyta, prosa, soi i sorga na podłożach, jak również hodowla grzybni na płynnych podłożach. W pierwszym przypadku chodzi o to, żeby po zakończeniu okresu hodowli ilość pozostałego podłoża lub wykorzystanych materiałów była jak najmniejsza, a uzyskane grzybnie jak największe. (Dobrze skomponowane i czysto przygotowane podłoże może dać plon grzybni o czystości ponad 90%). Jeśli chodzi o podłoże płynne, hodowla zarówno grzybni pozostałych po filtracji, jak i przefiltrowanego podłoża daje aktywne składniki. Istnieją pewne egzogenne (pozakomórkowe) składniki, które nie koncentrują się w grzybni, ale dostają się do filtratu.

Główne składniki:

Polisacharydy i związki cukru (kwas kordycepsowy ) zarówno o małych jak i dużych masach cząsteczkowych, zawierające białka, peptydy, poliaminy i niezbędne aminokwasy, sterole (tzn.: ergosterol, δ-3-ergosterol, nadtlenek ergosterolu, 3-sitosterol, daucosterol, campesterol), kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone (najważniejsze z nich to: kwas palmitynowy, kwas stearynowy, kwas linolenowy, kwas oleinowy), policykliczne aromatyczne wodorowęglany (mogą one nawet wejść w reakcje z torbami plastikowymi , w których znajdują się kultury i zahamować ich wzrost), witaminy rozpuszczalne zarówno w wodzie jaki i tłuszczu (K i E, odpowiednio B1, B2, B12) i minerały (zawierające pierwiastki K, Na, Mg, Ca, Fe, Cu, Mn, Zn, Se, Al, Si, Ni, Sr, Ti, Cr, Ga, V i Zr).

Musimy zauważyć, że liczba minerałów, które można wykryć w grzybach jest zawsze wynikiem zawartości pierwiastków podłoża.

Działanie podstawowe:

W różnych badaniach in vivo i in vitro użyto wyciągów grzybni, głównie wyciągów rozpuszczalnych w wodzie bogatych w polisacharydy, lub wolnych od polisacharydów wyciągów alkoholowych lub wyciągów z owocni oraz odpowiednio produktów przemysłowych ustandaryzowanych do aktywnego składnika, bez związków izolowanych. Substancje te, wykorzystane do badań, były szczególnie bogate w składniki aktywne, dlatego można było wykazać pewną liczbę wartościowych właściwości leczniczych. Poniżej podsumowanie różnych właściwości grzyba – gąsienicy, udowodnione przez badania z udziałem ludzi oraz na zwierzętach 1:

1. Wspomaga działanie nerek w układzie wydalniczym, w stanach patologicznych łagodzi białkomocz i krwiomocz; 

2. Stymuluje funkcjonowanie i zdolność detoksyfikującą wątroby;

3. Likwiduje ból i wspomaga wykorzystanie tlenu w organizmie;

4. Wzmacnia odpowiedź immunologiczną, korzystnie wpływa na działanie układu odpornościowego (tzn.: stymuluje działanie komórek - naturalnych zabójców, fagocytozy, zwiększa liczbę makrofagów, zwiększa produkcję interleukiny-2 oraz działanie komórek T); 

5. W niektórych przypadkach- prawdopodobnie dzięki korzystnym właściwościom immunologicznym – spowalnia, a nawet zatrzymuje wzrost guzów (tzn. u pacjentów z rakiem piersi i płuc), przyczyniając się do odbudowy odpowiedzi immunologicznej pacjentów z rakiem, co zwiększa ich szansę na przeżycie. W dużych dawkach ta wydajność okazała się podobna do wydajności cyklosporyny, leku immunohamującego, który blokuje nadmierną reakcję systemu immunologicznego. To może okazać się użyteczne u pacjentów z transplantami); (Te efekty nie dotyczą wszystkich ekstraktów i każdego produktu zawierającego składniki z grzybów pasożytujących na gąsienicach.)

6. Zmniejsza patologicznie wysokie poziomy tłuszczów we krwi, zwłaszcza cholesterolu i trójglicerydów, ale również wykazuje inne cechy chroniące serce (np.: przeciwdziała gromadzeniu się cholesterolu w ścianach arterii, pomaga naczyniom oczyszczać się i hamuje nagromadzanie się trombocytów: działanie antyzakrzepowe, usprawniające przepływ krwi w arteriach); 

7. Powoduje rozkład węglowodanów, regulując poziom cukru we krwi. 

8. Przynosi ulgę w skurczu oskrzeli, pomagając wypluć gęsty, przyklejający się patologiczny śluz z dróg oddechowych;

9. Przynosi ulgę w klatce piersiowej, udrażniając drogi oddechowe; 

10. Hamuje rozmnażanie i rozwój niektórych szczepów bakterii (np.: Streptococcus spp., Bacterium mallei, Bacillus anthracis oraz Staphylocci) i niektórych grzybów (Microsporum gypseum oraz Microsporum lanosum); 

11. Przynosi ulgę w stresie i niepokoju.

 Prawie wszystkie korzystne właściwości na liście są uzupełnieniem podstawowych właściwości immunomodulujących.

9

Wykorzystanie:

Zgodnie z wynikami badań klinicznych, wyciągi Cordycepsu ustandaryzowane do określonego składnika i wiązania lub produktów, można stosować w leczeniu wspomagającym niektórych chorób wątroby (zapalenia wątroby typu B oraz przewlekłej marskości wątroby), przewlekłej niewydolności nerek i zapalenia nerek, stanów zapalnych górnych dróg oddechowych (astmy oskrzelowej i zapalenia płuc) oraz niektórych chorób nowotworowych (rak piersi i płuc) oraz w celu złagodzenia niektórych zaburzeń metabolizmu (metabolizm tłuszczu, cukrzyca), chorób wieńcowo-sercowych (miażdżyca), objawów związanych ze starzeniem się, jak przewlekłe zmęczenie, problemy z krążeniem, dysfunkcja pamięci i zaburzenia seksualne.

Zalecane dawki dzienne:

W badaniach klinicznych najczęściej podawano wyciągi lub produkty w dawkach odpowiadających 3-4.5 g leku. W przypadkach poważnych chorób wątroby, podawano dawkę odpowiadającą 6-9 g. Istnieją dane mówiące o przyjmowaniu aktywnych składników odpowiadających 30-50 g suchego leku (grzyba lub masy grzybni) u pacjentów onkologicznych.

Działania uboczne, przeciwwskazania i uwagi:

Jeśli chodzi o produkty wykonane z hodowanego grzyba-gąsienicy, nie odnotowano żadnych działań ubocznych, nawet przy stosowaniu wyżej wymienionych dużych dawek. Na podstawie danych z literatury nie istnieją znane przeciwwskazania; jednakże podawanie wraz z innymi lekami wymaga zgody lekarza i również monitorowania.

Uwagi

1. Cordyceps (wraz z martwym insektem-gospodarzem) w proszku, w powiązaniu z innymi ziołami adaptogennymi (np. żeńszeniem) jako napój lub napar po zamoczeniu w alkoholu (obie procedury zabijają mikroorganizmy). Są one polecane przede wszystkim osłabionym pacjentom, którzy przechodzą rekonwalescencję po ciężkich chorobach. Inne zastosowania tradycyjne to: wzmocnienie działania płuc i nerek, ulga w kaszlu, zmniejszenie tworzenia się śluzu w oskrzelach i płucach, gruźlica, krwawienia, impotencja, zaburzenia miesiączkowania, ból w dolnej części pleców, zmęczenie starcze, potliwość nocna i tonizowanie układu nerwowego.
3. Cordyceps dobrze znany jest tylko Cordyceps sinensis, warto przyjrzeć się innym setkom gatunków z farmakologicznego punktu widzenia. Poza grzybem-gąsienicą, następujące gatunki również wykazały warte odnotowania właściwości (anty-guzowe i immunomodulujące): i .

Cordyceps w diecie sportowców

Cordyceps zaczął być interesujący dla sportowców i wszystkich specjalistów biorących udział w ich przygotowaniu i treningach w roku 1993, po Mistrzostwach Świata w Lekkiej Atletyce (Stuttgart), gdzie chińskie zawodniczki zdobyły, ku wielkiemu zdziwieniu wszystkich dookoła, złote medale w 3 konkurencjach ( bieg na 1500, 3000 i 10000 metrów). Zawodniczki te regularnie zażywały Cordyceps przy treningach, z polecenia ich lekarza. Miesiąc później jedna z nich, Wang Junxia, zwróciła na siebie dalszą uwagę ze względu na jej kraj i również Cordyceps, na Zawodach Krajowych Chin, kiedy pobiła rekord świata kobiet w konkurencji 10000 metrów oprócz zdobycia złotego medalu na mistrzostwach świata. Od tamtej pory Cordyceps jest ciągle w polu zainteresowania zachodnich specjalistów od nauki sportu. Kilka badań próbowało potwierdzić albo zaprzeczyć wynikom badaczy azjatyckich.

W roku 2003 Koh i współpracownicy sprawdzili przez eksperymenty na myszach, że frakcja grzybni Cordyceps sinensis w gorącej wodzie, w dawkach od 150 do 300 mg/kg masy ciała dziennie, poprawia wyniki w pływaniu, a jednocześnie zmniejsza podniesiony poziom cholesterolu we krwi.

Chen i współpracownicy wybrali zdrowych, starszych mężczyzn do udziału w podwójnie ślepej, kontrolowanej przez placebo próbie. Przez okres 12 tygodni, 50 probantów w wieku 50-75 lat przyjmowało pewne kapsułki 3 razy dziennie. Niektóre z tych kapsułek zawierały 333 mg aktywnego leku, a inne to było placebo. Wyniki badania sugerują, że spożywanie Cordycepsu może przyczynić się do dobrej formy (homeostazji) starszych ludzi oraz również ich wytrzymałości fizycznej. Aby udowodnić lub wykluczyć wpływ działania Cordycepsu sinensis na wyniki w sporcie dla nauki zachodniej, trzeba przeprowadzić więcej dalszych badań. Dobrze byłoby poszerzyć również gamę produktów w takich badaniach.

Często zadawane pytania.

Suplementy Diety nie są przeznaczone do diagnozowania, przeprowadzania terapii, leczenia ani zapobiegania żadnym chorobom. W przypadku jakiegokolwiek problemu zdrowotnego skontaktuj się z lekarzem.

Co to jest Cordyceps?

Cordyceps jest wysoce cenionym grzybem leczniczym zarówno w Tradycyjnej Chińskiej Medycynie, jak i w nowoczesnej praktyce klinicznej. W Chinach jest nazywany “zimowym robakiem, letnim (leczniczym) ziołem”, oraz “grzybem-gąsienicą”. Cordyceps można znaleźć na wyżynach Chin, Tybetu oraz Nepalu, powyżej 3500 m. Cordyceps dostępny na naszym rynku pochodzi z hodowli i jest bezpieczny do spożycia dla wszystkich.

Czy Cordyceps jest “ziołem rozgrzewającym”?

Działanie Cordycepsu nie jest ani rozgrzewające ani chłodzące. Tak naprawdę, Cordyceps jest łagodnym tonikiem bez żadnych skutków ubocznych, także można go przyjmować regularnie przez długi czas.

Jakie są składniki Cordycepsu?

Cordyceps obfituje w składniki odżywcze i aktywne składniki, jak kwas kordycepinowy, kordycepin, aminokwasy, kwas glutaminowy, polisacharydy i witamina B12.

Jak kwas kordycepinowy wpływa na ludzki organizm?

Współczesne badania medyczne wykazały, że kwas kordycepinowy w Cordycepsie łagodzi zapalenie oskrzeli i chroni przed szkodliwym działaniem stresu. Długotrwałe przyjmowanie wzmacnia organizm przeciwko patogenicznym czynnikom, poprawia funkcjonowanie organów, wzmacnia system odpornościowy a więc może przedłużyć życie.

Jak Cordyceps wzmacnia wytrzymałość i poziom energii?

Cordyceps daje organizmowi większą witalność i energię. Działa poprzez:

Jak Cordyceps może pomóc w oddychaniu?

Cordyceps stał się obiektem zainteresowania w roku 1993, kiedy grupa sportowców z Chin, którzy spożywali Cordyceps , pobiła rekordy świata w konkurencjach 10000 m, 3000 m i 1500 m na Mistrzostwach Świata w Lekkiej Atletyce w Stuttgarcie. Sportowcy spożywali Cordyceps aby poprawić wytrzymałość. Efekt ten jest częściowo przypisywany działaniu relaksacyjnemu na górne drogi oddechowe. To może wyjaśniać tradycyjne wykorzystanie tego grzyba leczniczego w leczeniu dolegliwości górnych dróg oddechowych, jak zapalenie płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli (COPD i gruźlica).

W jaki sposób Cordyceps chroni nerki?

Cordyceps jest wykorzystywany w Tradycyjnej Chińskiej Medycynie w pierwszej kolejności do leczenia chorób nerek. Cordyceps poprawia funkcjonowanie nerek i jak pokazują badania normalizuje liczbę komórek T walczących przeciw infekcjom u pacjentów po transplantacji nerki. Uznany specjalista od chorób nerek, profesor Li Shuo-Shin, odkrył, że Cordyceps potrafi zapobiegać uszkodzeniom nerek spowodowanym antybiotykami i innymi lekami, bez zmiany efektu antybiotyków.

Czy Cordyceps skutecznie wzmacnia system odpornościowy?

Cordyceps okazuje się być jednym z najbardziej adaptujących się immunomodulatorów. Został poddany kilku badaniom, które wykazały, że może działać bardzo immunostymulująco. Aktywnymi składnikami są rozpuszczalne w wodzie polisacharydy. W roku 1992 uczelnia Human Medical University przeprowadziła badanie na temat efektu stymulującego Cordycepsu na działanie komórek naturalnych zabójców (NK). Badanie wykazało znaczną aktywację komórek NK jak również kultur komórek jak u zwierząt. Oznacza to, że Cordyceps może być również znaczącym środkiem do przeciwdziałania guzom.

Czy Cordyceps może pomóc mężczyznom w problemach z energią?

1. Cordyceps przynosi efekty rewitalizujące poziom energii u mężczyzn.

Czy Cordyceps poprawia funkcjonowanie wątroby?

1. Cordyceps może pomóc w rekonwalescencji w niektórych chorobach wątroby. W próbach klinicznych, w przypadkach marskości wątroby po zapaleniu wątroby, pacjenci otrzymywali preparat z Cordycepsu, który jak się okazało znacząco łagodził objawy i podnosił liczbę zdrowych komórek wątroby.

Czy Cordyceps pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi?

1. Cordyceps może obniżyć poziom

cholesterolu LDL, podnosząc poziom cholesterolu HDL u ludzi we wszystkich grupach wiekowych. W badaniu wielojednostkowym z udziałem 9 szpitali, 273 pacjentom podawano 3 gramy Cordycepsu (odpowiada to 4 kapsułkom Cordycepsu) dziennie, przez dwa miesiące. Skutkiem było obniżenie całego cholesterolu o 17% , podczas gdy dobry cholesterol (HDL) wzrósł o 27%, w połączeniu ze średnim spadkiem stężenia trójglicerydu o 9%.

Czy Cordyceps pomaga w łagodzeniu symptomów osłabienia i zmęczenia?

1. Cordyceps na zmęczenie i osłabienie.

Jakie kryteria powinniśmy brać pod uwagę przy wyborze produktu Cordyceps?

1. Wyselekcjonowanie wysokiej jakości szczepów Cordycepsu.

2. Unikalne organiczne żywienie przy wzroście. 

3. Całościowe Zarządzanie Jakością, od hodowli do produktu końcowego.

4. Produkcja w zakładzie posiadającym certyfikat Dobrej Praktyki Produkcji (GMP), z własnym laboratorium i sprzętem najwyższej jakości. 

5. Przetwarzanie w zaawansowanej technologii, które zachowuje składniki odżywcze.

6. Bez dodatków chemicznych i konserwantów.

7. 100% pochodzenie roślinne i mineralne, w produkcie grzyba Cordyceps hodowanego organicznie. 

8. Certyfikat HALAL3 . 

9. Łatwe trawienie i wchłanianie przez organizm. 

10. Odpowiedni dla osób w każdym wieku, również przy długim stosowaniu.

Certyfikat HALAL jest potwierdzeniem dla osób wyznania muzułmańskiego, że proces produkcji spełnia wymogi ich religii.

  

Jak można upewnić się co do jakości produktu z Cordycepsem?

Cordyceps jest przetwarzany na tabletki/ kapsułki lub proszek według ścisłego przepisu, następnie pakowany w szczelne butelki lub saszetki. Personel techniczny producenta przeprowadza codzienne sprawdziany jakości na każdym etapie produkcji, po produkt końcowy. Dzięki tej procedurze można być pewnym, że jakość i czystość produktów Cordyceps jest zapewniona.

W jakich formach Cordyceps jest dostępny na rynku?

Normalnie Cordyceps jest dostępny zarówno w formie tabletek/ kapsułek jak i proszku. Różne formy są dostępne według preferencji indywidualnych, ale nie ma to znaczenia jeśli chodzi o efektywność produktu.

Kto może używać Cordycepsu?

Cordyceps jest doskonały dla ludzi w każdym wieku, włącznie z dziećmi. Uwaga: zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej, nie zaleca się go dla dzieci poniżej lat 5.

Czy działanie Cordycepsu zmniejszy się z czasem, jeśli będzie długo przyjmowany?

1. Cordyceps zatrzymuje naturalne składniki, które są potrzebne i łatwo absorbowane przez nasz organizm.

Czy Cordyceps ma certyfikat HALAL?

Tak, certyfikat HALAL oznacza, że proces

produkcji i produkt zostały zatwierdzone

przez JAKIM (Jabatan Kemajuan Islam Malaysia /Departament Rozwoju

Islamu w Malezji) pod względem jakości.

Czy wegetarianie mogą również spożywać Cordyceps?

Tak, Cordyceps jest idealnym suplementem zdrowotnym dla wegetarian. Niemniej jednak, muszą oni wybierać produkty Cordyceps, które są hodowane organicznie i rosną zupełnie bez wykorzystania składników zwierzęcych.

Czy Cordyceps uzależnia?

1. Cordyceps posiada składniki odżywcze. Jest pokarmem dla organizmu. Nie różni się to niczym od jedzenia warzyw i owoców. Nikt nie uzależni się od Cordycepsu.

Czy istnieje dzienny limit spożywania tabletek, proszku lub kapsułek Cordycepsu?

Nie ma surowego limitu. Zalecana dzienna dawka dla przeciętnego, zdrowego człowieka w celu utrzymania zdrowia i wigoru została ustalona na poziomie 6 tabletek lub 1 saszetki proszku. Cordyceps można bezpiecznie łączyć również z innymi produktami.

Czy mogę spożywać Cordyceps, jeśli przechodzę leczenie „zachodnie”?

Osoby zażywające leki medycyny zachodniej mogą również spożywać Cordyceps zgodnie z zaleceniami.

Jeśli spożycie Cordycepsu zostanie po jakimś czasie przerwane, czy może spowodować niepożądane konsekwencje?

1. Cordyceps jest całkowicie naturalny, dostarcza ważnych składników ludzkiemu organizmowi. Rezygnacja z jego spożywania nie skutkuje żadnymi szkodami oprócz tego, że organizm nie otrzymuje składników odżywczych przyczyniających się do zdrowia i witalności.

Czy Cordyceps przynosi jakieś skutki uboczne?

Cordyceps jest w pełni naturalny. Nie posiada konserwantów, barwników sztucznych, substancji smakowych, pestycydów i składników syntetycznych. Jest łagodnym tonikiem, odpowiednim do spożywania przez długi czas, dla wszystkich grup wiekowych i przez wszystkie pory roku bez przeciwwskazań i znanych skutków ubocznych.

Czy Cordyceps jest dozwolony dla kobiet w ciąży?

Cordyceps jest bezpiecznym produktem do spożycia dla wszystkich, nawet dla zdrowych kobiet w ciąży bez żadnych dolegliwości. Jednakże zaleca się ciężarnym, aby skonsultowały się ze swoim lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania Cordycepsu.

O jakiej porze dnia najlepiej spożywać Cordyceps?

Coryceps można spożywać o dowolnej porze dnia, przed lub po posiłku.

W jaki sposób podaje się proszek Cordyceps ?

Proszek Cordyceps jest bardzo łatwy do spożycia. Można go spożyć bezpośrednio lub rozpuścić w wodzie, albo dodać do zupy, owsianki lub napoju. Uwaga: proszek Cordyceps nie jest dostępny w Europie.

Czy proszek Cordyceps ma takie samo działanie, co tabletka/ kapsułka?

Główne źródła

Cordyceps:

Źródła chińskie:

[蒋三俊] Jiang, S.J.: Wykorzystanie Cordyceps sinensis w pokarmach leczniczych. [《冬虫夏草食疗补益应用》]. 《中药材》1994年第17卷第1期, 47–48页

[李洁莉]Li, J.L. i in.: Badanie porównawcze steroli ekstraktu etanolu i ekstraktu wody z Hericium erinaceus. [《猴头菌醇提浸膏和水提浸膏甾醇类化合物的比较研究》]. Zhongguo Zhongyao Zazhi [《中国中药杂志》]. 2001; 26(12): 831–834.

[李坤艳] Li, K.Y., [何云庆] He, Y.Q.: Chemiczne badanie polisacharydów z Hericium erinaceus. [《猴头菌丝体多糖的化学研究》]. Zhongguo Zhongyao Zazhi [《中国中药杂志》]. 1999; 24(12): 742–744.

[李時珍, 李时珍] Li, S.Z.: Kompendium Materia Medica

[Bencao gangmu,《本草綱目》, 《本草纲目》] (1578)

[汪昂, 汪昂] Wang, A.: Całość Podstaw Materia Medica

[Bencao bei yao, 《本草備要》, 《本草备要》] (1694)

[吴国荣] Wu, G.R. et at.: Oczyszczanie dysmutazy nadtlenkowej Mn z Hericium erinaceus i identyfikacja właściwości. [《猴头子实体锰型超氧物歧化酶的纯化及其性质鉴定》]. In: Zhiwu Ziyuan yu Huanjing [《植物资源与环境》]. 1996; 5(2): 9–14.

 [蒋三俊] Jiang, S.J.: Wykorzystanie Cordyceps sinensis w pokarmach leczniczych. [《冬虫夏草食疗补益应用》]. 《中药材》1994年第17卷第1期, 47-48页

[李洁莉] Li, J.L. i in.: Badanie porównawcze steroli ekstraktu etanolu i ekstraktu wody z Hericium erinaceus. [《猴头菌醇提浸膏和水提浸膏甾醇类化合物的比较研究》]. Zhongguo Zhongyao Zazhi [《中国中药杂志》]. 2001; 26(12): 831-834.

[李坤艳] Li, K.Y., [何云庆] He, Y.Q.: Chemiczne badanie polisacharydów z Hericium erinaceus. [《猴头菌丝体多糖的化学研究》]. Zhongguo Zhongyao Zazhi [《中国中药杂志》]. 1999; 24(12): 742-744.

[李時珍, 李时珍] Li, S.Z.: Kompendium Materia Medica

[Bencao gangmu,《本草綱目》, 《本草纲目》] (1578)

Parcell, A.C. i in.: Suplementacja Cordyceps Sinensis (CordyMax Cs-4) nie poprawia wytrzymałości w wysiłku fizycznym. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2004; 14(2): 236-42.

Paterson, R.R.M.: Cordyceps – lek tradycyjnej medycyny chińskiej i kolejna bio-fabryka leczniczych grzybów? Fitochemia 2008; 69: 1469-1495.

[鵜飼茂夫] Ukai, S. i in.: Polisacharydy w grzybach XIII. : Działanie przeciwnowotworowe rożnych polisacharydów wyodrębnionych z Dictyophora indusiata, Ganoderma japonicum, Cordyceps cicadae, Auricularia auricula-judae, oraz Auricularia species. Chem Pharm Bull. 1983; 31(2): 741-744.

[王進琦] Wang, J.C. i in.: Działanie przeciwnowotworowe i wzmacniające odporność polisacharydów z kultury z Hericium spp. Kaohsiung J Med Sci. wrz.; 2001; 17(9): 461-467.

[王進琦] Wang, J.C.: Działanie hipoglikemiczne ekstraktu Hericium erinaceus. J Sci Food Agric 2005; 85(4): 641-646.

[王聲遠] Wang, S.Y., [蕭明熙] Shiao, M.S.: Funkcje farmakologiczne grzyba chińskiej medycyny - Cordyceps sinensis i powiązanych gatunków. Dziennik Analizy Pokarmów i Leków, 2000; 8(4): 248-257.

Źródła angielskie:

Chen, S. i in.: Działanie Cs-4® (Cordyceps sinensis) na wyniki w wysiłku fizycznym u zdrowych, starszych probantów: próba podwójnie ślepa, kontrolowane przez placebo. J Altern Complement Med. 2010; 16(5): 585-590.

Colson, S.N. i in.: Suplementacja przez Cordyceps sinensis oraz Rhodiola rosea u kolarzy płci męskiej i jej działanie na saturację tlenu w tkance mięśniowej. J Strenght Cond Res. 2005; 19(2): 358-363.

Earnest, C.P. i in.: Działanie komercyjnego specyfiku opartego na ziołach na wyniki u kolarzy. Med Sci Sports Exerc. 2004; 36(3): 504-509.

Halpern, G.M.: Grzyby zdrowotne: Starożytna mądrość dla lepszego zdrowia. New York : Square One Publishers, 2007. 182 p. ISBN 978-0-7570-0199-4

[櫨川舞] Hazekawa, M.: Efekt ochrony neuronów przy powtarzanej terapii za pomocą Hericium erinaceum u myszy poddanych okluzji środkowej arterii mózgu Journal of Health Science. 2010; 56(3): 296-303.

Holliday, J., Cleaver, M., Wasser, S.P.: Cordyceps. W: Encyklopedia suplementów diety. New York : Marcel Dekker, 2005. str. 1-12.

[吉登波] Ji, D.B. i in.: Działanie przeciw starzeniu wywoływane przez ekstrakt Cordyceps sinensis. Phytother Res. 2009; 23(1): 116-122.

[王莹] Wang, Y. i in.: Ochrona przed przewleką niewydolnością nerek dzięki polisacharydowi z Cordycepsu sinensis. Fitoterapia 2010; 81(5): 397-402.

[李杨] Li, Y. i in.: Kliniczne zastosowanie Cordycepsu sinensis w terapii immunosupresyjnej w przeszczepach nerek. Transplant Proc. Czerw. ; 2009; 41(5): 1565-1569.

[李绍平] Li, S.P. [杨丰庆] Yang, F.Q., [詹華強] Tsim, K.W.: Kontrola jakości Cordycepsu sinensis, cenionego przez tradycyjną chińską medycynę. Dziennik Analizy Farmaceutycznej i Biomedycznej. 2006; 41(5): 1571-1584.

[刘玉侃] Liu, Y.K., [沈薇] Shen, W.: Efekt hamujący Cordycepsu sinensis w przypadku eksperymentalnego zwłóknienia wątroby i jego możliwy mechanizm. Światowy dziennik Gastroenterologii. 2003; 9(3): 529-533.

[肖毅] Xiao, Y. i in.: Wyrywkowa, podwójnie ślepa, kontrolowana przez placebo próba kliniczna i ocena produktu fermentacji Cordycepsu sinensis (Cs- 4) pod względem wzmacniania wydolności tlenowej i funkcji oddychania u zdrowych, starszych ochotników. Chin J Integr Med. 2008; 10: 187-192.

[고종호] Koh, J.H. i in.: Działanie frakcji grzybni Cordyceps sinensis w gorącej wodzie, zapobiegające zmęczeniu i stresowi. Biol Pharm Bull. 2003; 26(5): 691-694.