Wstęp 

 

Grzyb Reishi w przyrodzie występuje bardzo rzadko, rośnie w górskich, gęsto zalesionych regionach Chin i Japonii na terenach o wysokiej wilgotności i małym stopniu nasłonecznienia.Grzyb Reshi znany jest pod wieloma różnymi nazwami. Nazwa Reishi lub mannentake stosowana jest w Japonii. W Chinach znany jest on powszechnie pod nazwą „ling zhi" (lub w innej pisowni „ling chih" oraz „ling qi"), czyli „rośliny wzmacniającej ducha". Nazywano go tam również „rośliną nieśmiertelności". ..grzybem rosnącym na kamieniu", „grzybem dziesięciotysiącletnim" oraz „grzybem mocy duchowej". Ze względu na trudność znalezienia dziko rosnącego grzyba, ochrzczono go również mianem ..grzyba widmo".

Dziko rosnące grzyby Reishi występują rzadko w Azji, Ameryce Południowej, Europie oraz

Ameryce Północnej na korze drzew liściastych, zwykle martwych lub też na pniakach i korzeniach.

Ze względu na rzadkość występowania grzybów Reishi przez całe tysiąclecia były one nadzwyczaj trudno dostępne, a ze względu na ich walory lecznicze oraz uznawanie ich za talizman broniący osobę lub domostwo przeciw złym duchom, ceniono je wyżej od złota. Stanowiło to główna przyczynę, że do lat siedemdziesiątych, ze względu na ich niedostępność, nie istniała możliwość przeprowadzania na szerszą skalę badań naukowych i klinicznych, które pozwoliłyby na potwierdzenie własności leczniczych tych grzybów.

Proces hodowli Reishi jest bardzo skomplikowany, wieloetapowy i czasochłonny. Hodowlę prowadzi się w odpowiednio zaprojektowanych cieplarniach lub też w lasach spełniających wszystkie wymogi klimatyczne i rosnących na odpowiedniej glebie.

Substancje farmakologicznie aktywne zawarte w grzybach ReishiSkładniki farmakologicznie czynne występują w Reishi to: węglowodany tak z grupy cukrów prostych, jak i wielocukrów, aminokwasy, niewielką ilość białek i soli nieorganicznych, związki sterydowe, trójterpeny, lipidy, alkaloidy, glukozyd kumaryny. olejki lotne oraz witaminy - ryboflawinę (witamina B2) i kwas askorbinowy, związki nieorganiczne wystąpujące zwłaszcza w szypułach o kształcie rogów, zawierają jony wapnia, cynku, manganu, żelaza, miedzi i germanu. Badania ostatnich lat wykazały, że najbardziej wartościowe z punktu widzenia walorów leczniczych są zarodki grzyba Reishii, które zawierają cholinę, betainę, kwas lignocerynowy, kwas stearynowy, kwas palmitanowy, kwas pirofosfatydowy.

Najważniejszymi klasami związków farmakologicznie czynnych, których obecność stwierdzono w grzybach Reishi, są specyficzne rodzaje wielocukrów (polisacharydów) oraz trójterpeny. Wiele spośród tych wielocukrów wykazuje własności immunostymulujące oraz przeciwnowotworowe. Występują one głównie w formie beta-D-glukanów związanych z aminokwasami. Beta-D-glukan. zwany również G-I, jak również arabinoksyglukan (GL-1) wykazują silne działanie przeciwnowotworowe, potwierdzone doświadczalnie w przypadku mięsaka 180. Wzbogacone w wielocukry frakcje wyciągów z grzybów Reishi wykazują zdolność pobudzania rnakrofagów do wytwarzania większych ilości czynnika martwicy nowotworów TNF-α oraz wielu interleukin. Część cukrowa tych związanych z białkami wielocukrów składa się z glukozy, galaktozy, mannozy oraz niewielkich ilości ksylozy i fukozy, natomiast część białkowa zawiera około 17 różnych typów aminokwasów.

Drugą, ważną z punktu widzenia ich walorów leczniczych, grupą związków, które wyodrębniono z grzybów Reishi są trójterpeny, a szczególnie kwasy ganoderowe. Większość z nich charakteryzuje się wyjątkowo gorzkim smakiem. Badania wykazały, że posiadają one działanie adaptogenne, przeciwnocyceptywne, obniżają wysokie ciśnienie krwi i działają jako inhibitory enzymu przekształcającego angiotensynę (ACE), hamują reduktazę HMG-CoA oraz syntezę cholesterolu.

Stanowią również główne składniki inhibitujące uwalnianie histaminy są również odpowiedzialne za  działanie przeciwalergiczne. Kwasy ganoderowe R i S chronią przed zatruciami wątroby, a inne spośród kwasów ganoderowych wykazują działanie przeciwnowotworowe, np. w przypadku raka wątroby. Stwierdzono, że trójterpeny pochodne lanostanu wykazują działanie cytotoksyczne. Uważa się, że trójterpeny są również odpowiedzialne za zdolności Reishi do zapobiegania chorobie górskiej. Stwierdzono również, że działają one jako antyutleniacze, przyspieszają proliferację  komórkową szpiku kostnego, zwiększają aktywność komórek NK,  wykazują działanie  immunostymulujące.

Wykorzystanie grzybów Reishi w leczeniu i profilaktyce.Na Wschodzie, głównie w Chinach i Japonii, grzyby Reishi zdobyły sobie najbardziej  poczesne miejsce w panteonie roślin leczniczych, uznawanych za dar bogów. Często traktowane były, jako ostatnia deska ratunku w przypadku nieuleczalnych chorób, głównie nowotworowych. Przez całe wieki otaczano je wręcz religijną czcią.

Reishi od tysiącleci cieszy się również ogromną popularnością w wielu innych krajach

Dalekiego Wschodu, między innymi w Korei, Tajlandii, Malezji, Wietnamie, Indonezji i na

W tradycyjnej medycynie Wschodu grzyb Reishi zalicza się do kategorii leków roślinnych typu „Fu Zhen", czyli odpowiednika leku immunoterapeutycznego i do grupy leków wzmacniających oraz adaptogenów. Jego działanie obniżające ciśnienie krwi, przeciwkaszlowe, wykrztuśne, przeciwbakteryjne, antywirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwnowotworowe, przeciwalergiczne oraz zapobiegające wielu schorzeniom i przedłużające życie, są w tych krajach znane i wysoko cenione od wielu lat.

Grzyby Reishi jako adaptogenyNazwa i koncepcja adaptogenu wprowadzona została w 1947 roku przez rosyjskiego uczonego N. Łazarewa. Za adaptogeny uznano leki roślinne, które zwalczają szkodliwe skutki stresu, wpływają na poprawę zdrowia i dobrego samopoczucia oraz zwiększają sprawność fizyczną. Odgrywają kluczową rolę w zabiegach o przedłużenie długości życia.

Najbardziej popularną rośliną wykazującą działanie adaptogenne jest żeń-szeń syberyjski.

Grzyby Reishi wykazują bardzo zbliżone do niego zdolności adaptogenne.

Zgodnie z definicją, adaptogeny są naturalnymi środkami roślinnymi, spełniającymi następujące kryteria:

•  Zwiększają niespecyficzne zdolności obronne organizmu oraz jego zdolność do zapobiegania szkodliwym skutkom zewnętrznych i wewnętrznych czynników stresujących, takich jak stres fizyczny i emocjonalny, przemęczenie, depresja oraz stany chorobowe.
•  Normalizują pracę wielu układów organizmu, głównie poprzez ich oddziaływanie na system neuro-endokronologiczny.
•  Są całkowicie bezpieczne w użyciu i nie wywołują żadnych negatywnych skutków ubocznych.

Badania naukowe ostatnich lat sugerują, że substancje adaptogenne zwiększają zdolności komórkowe do wytwarzania i wykorzystania składników pokarmowych w okresie, gdy organizm narażony jest na działanie stresu i wysiłku. Adaptogeny wykazują działanie na poziomie komórkowym, pomagając w odzyskaniu równowagi wielu funkcji organizmu oraz stymulując procesy regeneracji.

Adaptogeny podwyższają obronność organizmu, głównie poprzez wspomaganie i utrzymywanie właściwej równowagi pracy układu hormonalnego. Badania laboratoryjne wykazały, że wspomagają one pracę nadnerczy, pomagają komórkom w lepszym wykorzystaniu tlenu oraz podnoszą wydajność oddychania komórkowego. Współczesne badania wskazują na bliską współpracę i silny wzajemny wpływ układu nerwowego, hormonalnego oraz immunologicznego. Tak więc, stabilizujący wpływ adaptogenów na równowagę hormonalną prowadzi w konsekwencji do wzmocnienia efektywności układu odpornościowego. Wiele adaptogenów, a szczególnie grzyby Reishi, dzięki wyjątkowo wysokiej w nich zawartości organicznych związków germanu, przejawiają swoje działanie poprzez zwiększenie poboru i efektywności wykorzystania tlenu przez komórki organizmu, równocześnie jednak chroniąc je pzed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które wytwarzane są w większych  ilościach w wyniku obecności podwyższonego stężenia tlenu. W trakcie infekcji oraz ekspozycji na stres wzrasta aktywność układu immunologicznego, z czym również wiąże się znaczny wzrost stężenia wolnych rodników. W takich przypadkach bardzo cenne okazuje się działanie adaptpgenów jako, antyutleniaczy. Głównymi składnikami grzybów Reishi odpowiedzialnymi za ich działanie adaptogenne są 1,3-beta-glukany, kwasy ganoderowe, kwas gama-aminomasłowy, organiczne związki germanu oraz adenozyna. Adenozyna wykazuje działanie relaksujące mięśnie szkieletowe, działa uspokajająco na centralny układ nerwowy oraz przeciwdziała stymulującemu działaniu kofeiny.

Grzyby Reishi a system immunologiczny System immunologiczny czyli układ odpornościowy broni nas przed mikroorganizmami, pasożytami oraz uczestniczy w obronie przeciwnowotworowej organizmu.

Wiele walorów zdrowotnych grzybów Reishi, które w dużej mierze wyjaśnić mogą ich ogromną popularność w medycynie Wschodu, wiąże się z ich działaniem tonującym, stymulującym i modulującym system immunologiczny. Duża liczba bioaktywnych składników wyodrębnionych w ostatnich latach z grzybów Reishi wykazuje działanie przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne oraz przejawia własności immunostymulujące i immunomodulujące.

W badaniach klinicznych przeprowadzonych w Chinach z udziałem 2000 pacjentów cierpiących na przewlekłe zapalenie oskrzeli, podawanie stężonego wyciągu z grzybów Reishi w ponad 60% przypadków prowadziło do pozytywnych wyników terapii.

Reishi wykazuje szerokie spektrum działania przeciwwirusowego oraz przeciwbakteryjnego, przejawiając skuteczność między innymi w odniesieniu do wirusów grypy oraz bakterii z grupy pneumokoków, streptokoków, stafilokoków, pałeczek okrężnicy, bakterii wywołujących czerwonkę oraz bakterii z grupy pseudomonas.

Wielocukry z Reishi okazały się być pomocne dla osób zarażonych wirusem Epsteina-Barra, który odpowiedzialny jest za mononukleozę. Kwasy ganoderowe wykazują działanie przeciw wirusowi HIV i nawet w niewielkich dawkach zmniejszają replikację wirusa o 50%. W połączeniu z innymi roślinami leczniczymi Reishi stosowane jest obecnie w leczeniu AIDS oraz związanych z nim schorzeń, jak również w terapii przewlekłego zmęczenia.

Substancje stymulujące system immunologiczny działają głównie na drodze zwiększenia aktywności fagocytowej makrofagów. Makrofagi to rodzaj białych ciałek krwi, które „pożerają" i niszczą patogeny, takie jak bakterie, komórki drożdży, zaatakowane wirusami komórki organizmu itp. Występują one w dużych ilościach w błonach śluzowych - głównie układu trawiennego, moczowego i oddechowego. Odgrywają one również ważną rolę w pracy układu siateczkowo-śródbłonkowego, związanego ze śledzioną, wątrobą oraz tkanką limfatyczną, który pochłania i magazynuje końcowe produkty przemiany materii oraz związki toksyczne, usuwając je z organizmu. Makrofagi oraz inne fagocyty stanowią tarczę ochronną organizmu i działają jako pierwsza linia obrony. Stymulacja tej części systemu immonologicznego pomaga w zabezpieczeniu przed przeziębieniami, grypą oraz wieloma rodzajami infekcji, nie pozwalając patogenom na zapoczątkowanie procesu chorobowego.

Substancje zawarte w grzybach Reishi, głównie wielocukry, uaktywniają makrofagi, prowadząc do uwolnienia cytokin, tlenku azotu oraz innych mediatorów. Cytokiny wytwarzane i wydzielane przez zaktywowane komórki układu immunologicznego są cząsteczkami regulującymi wiele różnorodnych procesów w organizmie. Oddziaływując na wiele komórek, cytokiny są mediatorami reakcji zapalnych i immunologicznych oraz uczestniczą w regulacji krwiotworzenia. Spełniają ważne funkcje w utrzymaniu wyższych funkcji organizmu i odgrywają kluczową rolę w regulowaniu homeostazy, poprzez kontrolę podziałów komórkowych, proliferacji oraz apoptozy.

Grzyby Reishi w profilaktyce i leczeniu chorób nowotworowych

Jedną z najcenniejszych własności prewencyjnych i terapeutycznych grzybów Reishi jest ich działanie przeciwnowotworowe. Własności przeciwnowotworowe grzybów Reishi oraz preparatów sporządzonych w oparciu o ich wyciągi, wykorzystywane są na szeroką skalę w Chinach oraz innych krajach azjatyckich, a ostatnio również co raz częściej w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie. Rząd japoński uznał oficjalnie Reishi, jako roślinę leczniczą wspomagającą terapię raka.

Za główny mechanizm działania przeciwnowotworowego grzybów Reishi uznaje się wywołane, zawartymi w nich wielocukrami, zwiększenie aktywności systemu immunologicznego. Spośród wielu wielocukrów najbardziej aktywne w tym względzie są beta-D-glukany. Wiele danych wskazuje na to, że działają one na drodze wiązania się z powierzchnią leukocytów lub białkami surowicy odpornościowej, prowadząc do aktywacji makrofagów, limfocytów pomocniczych, komórek NK oraz innych komórek układu immunologicznego. Zaktywowane komórki efektorowe powodują wzrost produkcji cytokin takich jak czynnika martwicy nowotworów TNF-α, interleukin, interferonów, tlenku azotu oraz przeciwciał. Regresja nowotworów w różnych modelach zwierzęcych przypisana była uszkodzeniom naczyniowym prowadzącym do zaburzenia dopływu krwi do tkanek nowotworowych, jak również martwicy wywołanej komórkami T oraz lokalną

produkcją TNF-α.

Badania kliniczne dokonane na grupie 48 pacjentów cierpiących na zaawansowane stadia

raka nerek, żołądka oraz piersi, potwierdziły ogromną użyteczność zażywania wyciągu Reishi, w połączeniu z chemio i radioterapią. Podobnie, pozytywne wyniki uzyskano w przypadku pacjentów w III stadium raka nosowo-gardłowego oraz w białaczce myeloblastycznej. U 5 pacjentów w III stadium zaawansowania raka nosowo-gardłowego podawano wysokie dawki Reishi w ciągu l tygodnia przed planowanym skojarzonym leczeniem radio- i chemioterapia, w czasie i po skończeniu tego leczenia, w sumie przez 8 miesięcy. Po 40 dniach leczenia u wszystkich chorych stwierdzono wyraźne zmniejszenie

się rozmiarów guza. Po 90 dniach stwierdzono, natomiast całkowitą regresję nowotworu, którą obserwowano przez dalszych 3,5 roku. Pacjenci ci znieśli leczenie w dobrym stanie ogólnym, z mało nasilonymi nudnościami i wymiotami, przejściowymi zaburzeniami żołądka i bólów gardła. Odczuwali również mniejsze bóle.

Przeprowadzono zakrojone na szeroką skalę badania kliniczne wodnego wyciągu z grzybów Reishi dostępnego w sprzedaży w Hong Kongu. Nowej Zelandii oraz w Australii pod nazwą Ganopoly. W badaniach uczestniczyło 143 pacjentów, którzy uprzednio przeszli leczenie przy użyciu konwencjonalnej chemioterapii i którzy znajdowali się w zaawansowanych stadiach raka płuc, raka sutka, wątroby, raka okrężniczo-odbytniczego, raka prostaty, pęcherza, mózgu oraz chłoniaka nieziarniczego. U znaczącej liczby pacjentów stwierdzono poprawę paliatywnych efektów choroby nowotworowej, takich jak pocenie się i bezsenność oraz stabilizację choroby przez okres 12 do 50 tygodni. Wśród osób, u których nastąpiła stabilizacja choroby, stwierdzono znaczny wzrost aktywności mitogennych limfocytów oraz podwyższenie o 75% aktywności komórek NK. Badania te wykazały, że ekstrakt Ganopoly może spełniać korzystną rolę, jako dodatek do leczenia u pacjentów w zaawansowanym stadium rozwoju nowotworów. Badania kliniczne II fazy dokonane na pacjentach cierpiących na raka prostaty z użyciem zawierającego składniki z wyciągu Reishi preparatu PC-SPES wykazały, że u wszystkich 33 osób poddanych leczeniu nastąpił znaczny spadek poziomu antygenu nowotworwego PSA, co utrzymywało się przez okres ponad 57 tygodni.

Zebrane do tej pory dane pozwalają na rekomendację wykorzystania wyciągów z grzyba Reishi w następujących dziedzinach schorzeń nowotworowych:

•  Jako suplement w chemio i radiotdapii raka dla obniżenia związanych z nimi takich negatywnych skutków ubocznych, jak zmęczenie, utrata łaknienia, wypadanie włosów, zahamowanie czynności szpiku oraz zwiększone ryzyko infekcji.

Badania na ludziach potwierdziły skuteczność Reishi w przypadku zmęczenia, utraty włosów oraz zahamowania czynności szpiku kostnego. Pozytywne wyniki uzyskano również w przypadku badań klinicznych z użyciem różnych biologicznie czynnych glukanów w odniesieniu do pacjentów poddanych chemio lub radioterapii.

•  Jako suplement stosowany w zapobieganiu wystąpienia lub nawrotu chorób nowotworowych.

Reishi wzmaga aktywność komórek NK oraz limfocytów cytotoksycznych, co prowadzi do zwiększenia nadzoru immunologicznego, a co za tym idzie, może wykazać skuteczność w immunologicznej prewencji wystąpienia lub nawrotu choroby nowotworowej.

•  Jako suplement podawany pacjentom cierpiącym na raka dla poprawy jakości ich życia.

Badania dokonane na wielu preparatach zawierających biologicznie czynne glukany, potwierdziły ich skuteczność w polepszeniu jakości życia u osób cierpiących na choroby nowotworowe, szczególnie w zaawansowanym stadium choroby. Stwierdzono między innymi, że Reishi pomagał w zmniejszeniu wystepujacego u tych pacjentów bólu.

•  Jako suplement dla pacjentów chorych na raka, dla przedłużenia ich życia oraz zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia przerzutów

Działanie takie udowodniono przy użyciu wielu preparatów sporządzonych na bazie biologicznie czynnych glukanów. Przykładowo, preparat pod nazwą Lentinan podawany pacjentom w przypadku zaawansowanego raka żołądka lub jego nawrotów, wykazał znaczny wzrost przeżywalności. Podobnie, preparat pod nazwą Sizolan stosowany łącznie z chemioterapią znacznie zwiększał przeżywalność niezależnie od stadium choroby w przypadku nowotworów szyjki macicy, raka płuc, głowy i szyi. Podawanie doustne preparatu PSK zwiększało przeżywalność oraz uleczalność pacjentów po wyciąciu raka okrężniczo-odbytniczego. Podobnie, pozytywne wyniki uzyskano w przypadku użycia biologicznie czynnych glukanów, w skutecznym zapobieganiu lub powstrzymywaniu przerzutów mięsaków płuc i raka prostaty.

Pozytywne wyniki badań przeprowadzonych, in vitro oraz in vivo, poparte rezultatami badań przedklinicznych oraz klinicznych przeciwnowotworowego działania grzybów Reishi, świadczą o ogromnym potencjale wykorzystania ich w dziedzinie prewencji oraz terapii raka.

Na przestrzeni ostatnich 30 lat ukazało się wiele opisów wykorzystania grzybów Reishi

w terapii różnych rodzajów nowotworów w praktyce lekarskiej. Kosai Matsumoto w swojej książce „Tajemniczy grzyb Reishi", wydanej w 1977 opisuje przypadki znakomitych wyników uzyskanych w wyniku spożywania przez pacjentów grzybów Reishi w zaawansowanych stadiach raka trzustki, żołądka, macicy, przełyku, gardła, nerek, płuc oraz odbytu. Podawanie chorym grzybów Reishi lub ich wyciągów prowadził u pacjentów do ustąpienia bólu, przywracał im apetyt, pozwalał na prawidłowe wypróżnianie się oraz na zdrowy sen. Niektóre z omawianych przez autora przypadków zakrawają prawie na cud, gdyż użycie Reishi prowadziło do całkowitego ustąpienia nowotworu, nawet w bardzo zaawansowanych stadiach rozwoju albo po wystąpieniu przerzutów. Nawet, jeśli nie doszło do remisji nowotworu, stosowanie Reishi w sposób widoczny przedłużało żywotność oraz jakość życia u pacjentów znajdujących się przed przystąpieniem do leczenia w stadium, często uznanym przez lekarzy za beznadziejny.

Grzyby Reishi a choroby sercowo-naczyniowe

Badania kliniczne udowodniły niezbicie wiele korzystnych własności grzybów Reishi w odniesieniu do układu sercowo-naczyniowego. Wykazano ich skuteczność miedzy innymi w zapobieganiu i terapii takich schorzeń, jak stwardnieniu tętnic, hypercholesterolozie oraz nadciśnienia tętniczego. Korzystne działanie stosowania Reishi stwierdzono również w przypadkach udaru mózgu, niewydolności pracy mięśnia sercowego, zawału serca oraz zapobieganiu zapaleniu żył i zakrzepicy.

Badania przeprowadzone równolegle w 7 różnych chińskich szpitalach na grupie 90 osób cierpiących na choroby serca wykazały średnio poprawą u 81,77% pacjentów. Najlepsze wyniki uzyskano w szpitalu Nanjing Gulou, gdzie po czteromiesięcznym podawaniu tabletek preparatu Reishi poprawa nastąpiła u 93.3% osób poddanych tej kuracji. Poniższa tabela obrazuje procent skuteczności Reishi w odniesieniu do różnych objawów występujących u pacjentów z chorobami serca:

Arytmia 60,0%

Uczucie ucisku w klatce piersiowej 90,4%

Bóle i zawroty głowy 86,7%

Uczucie znużenia 77.8%

Odczucie chłodu w kończynach 73.9%

Zaburzenia oddychania, duszność 72,5%

Bezsenność 77,8%

Dusznica bolesna 84.4%

Inne badania wykazały, że u 72 spośród 92 pacjentów ustąpił ból w klatce piersiowej, a u 65% zmniejszyły się problemy z oddychaniem oraz tachykardia. U 20 spośród 52 pacjentów przywrócono normalny rytm pracy serca, a u 13 osób nastąpiła wyraźna poprawa.

Badania kliniczne na pacjentach cierpiących na hyperlipidemię oraz choroby serca  dokonane po siedmiu latach badań opracowania statystyczne dowiodły skuteczności terapii z użyciem grzybów Reishi wykazały, że znaczna poprawa nastąpiła u 20% - 48% pacjentów, natomiast skuteczność leczenia stwierdzono u 56% - 86% osób.

U 76%  pacjentów wystąpiła znaczna poprawa przepływu krwi do serca, natomiast od 42% do 94% zaobserwowano pewną poprawę. U wielu pacjentów poprawie uległy takie objawy, jak ból serca, trudności z oddychaniem, obrzęk oraz nieregularny lub przyspieszony rytm pracy serca.

Jednym z głównych czynników zwiększających ryzyko chorób sercowo-naczyniowych jest

podwyższony poziom cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi. Badania na zwierzętach oraz badania kliniczne dowiodły, że Reishi wykazuje zdolności obniżenia poziomu cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz trójglicerydów we krwi. W trakcie badań klinicznych przeprowadzonych w szpitalu w Tianjin w Chinach na grupie 70 osób cierpiących na hyperlipidemię u 74,2% pacjentów stwierdzono obniżenie poziomu cholesterolu do wartości prawidłowych. Najlepsze wyniki uzyskano w przypadku osób, które ograniczyły spożycie tłuszczów zwierzęcych oraz były aktywnie fizycznie. Jednak, nawet u osób, które nie należały do tej grupy, stwierdzono znaczną poprawę w obniżeniu poziomu cholesterolu pod wpływem stosowania grzybów Reishi. Dalsze badania kliniczne wykazały, że u 103 pacjentów cierpiących na choroby serca stosowanie preparatu sporządzonego z grzybów Reishi przez okres od jednego do czterech miesięcy prowadziło do obniżenia cholesterolu LDL u 68% pacjentów. Dodatkowo, nastąpiła u nich zdecydowana poprawa symptomów choroby oraz polepszenie obrazu EKG. Kolejne badania kliniczne potwierdziły, że po 2 miesiącach stosowania Reishi nastąpiło u pacjentów obniżenie poziomu cholesterolu oraz trójglicerydów, któremu towarzyszyła poprawa krążenia krwi oraz ustąpienie zmęczenia, sztywnienia kończyn oraz bólów głowy. W jednym z badań klinicznych dokonanych na osobach chorych na serce stwierdzono obniżenie poziomu trójglicerydów u 68% pacjentów, natomiast w niezależnych badaniach dokonanych na osobach cierpiących na hyperlipidemię podobny efekt zanotowano u 74,4% pacjentów.

W badaniach klinicznych przeprowadzonych w Japonii na grupie 53 pacjentów cierpiących na nadciśnienie pierwotne po 6 miesiącach stosowania tabletek sporządzonych z liofilizowanego wyciągu Reishi nastąpiło znaczne obniżenie ciśnienia skurczowego od 10 do 29 mmHg i rozkurczowego od 5 do 14 mmHg, osiągając średnio prawidłową wartość 126,4/91. Nie stwierdzono, natomiast znaczących zmian ciśnienia krwi u grupy kontrolnej osób zdrowych, którym podawano identyczne dawki preparatu Reishi. Bardzo obiecujące są wyniki badań klinicznych uzyskane na gupie 54 pacjentów znajdujących się w stadium II naciśnienia pierwotnego, u których zawiodła terapia przy użyciu takich leków obniżających ciśnienie, jak Captopril w dawkach dziennych 25 mg oraz  Imodypina w dawkach dziennych 20 mg. Podawanie tym pacjentom dwa razy dziennie dwóch tabletek zawierających 220 mg wyciągu z Reishi po 14 dniach kuracji prowadziło do znacznego obniżenia skurczowego ciśnienia krwi u 82.5% osób, przy wyraźnej poprawie ciśnienia rozkurczowego oraz włośniczkowego oraz tętnicego.

Wyciągi z Reishi w badaniach klinicznych wykazały również zdolności zapobiegania zapaleniom żył oraz zakrzepicy. Skrzepy krwi są bezpośrednią przyczyna udarów mózgu, tętniaków oraz niedomogów serca. Odkładanie się ich w naczyniach krwionośnych pogarsza krążenie krwi i blokuje jej prawidłowy dopływ do kończyn, co w konsekwencji prowadzi do stanów zapalnych oraz zgorzeli. Może być ono również odpowiedzialne za inne poważne schorzenia, takie jak zapalenie wątroby, nerek, cukrzycy oraz chorób nowotworowych.

Badania kliniczne pacjentów cierpiących na wysokie ciśnienie krwi oraz hiperlipemię wykazały właściwości wyciągu z Reishi prowadzące do obniżenia lepkości krwi i plazmy. Wysoka lepkość krwi redukuje przepływ krwi i zwiększa tendencje zakrzepowe. Może być ona wywołana między innymi policytemią, hyperlipidemią oraz nadmierną agregacją płytek krwi. Wykazano, że wyciągi z grzybów Reishi wykazują zdolność hamowania agregacji płytek krwi. Działanie to wiąże się między innymi z obecnością w nich adenozyny. Tak, więc Reishi wykazuje zdolności zmniejszenia lepkości krwi. poprawę ukrwienia oraz zapobiega tworzeniu się skrzepów.

Inne zdolności lecznicze grzybów Reishi

W badaniach na myszach oraz szczurach wyciągi z Reishi wykazały działanie obniżające poziom cukru we krwi. Wyodrębniony z ekstraktu składnik - ganoderan B powodował podniesienie poziomu insuliny we krwi do wartości prawidłowych oraz zmniejszał w niej poziom glukozy. Działanie przeciw cukrzycowe tego związku wynika ze zwiększenia ilości insuliny w surowicy oraz pobudzenia kluczowych enzymów wątroby w procesie metabolizmu węglowodanów. Znaczne działanie hipoglikemiczne w oparciu o podniesienie poziomu insuliny we krwi stwierdzono również w przypadku zawartych w Reishi wielocukrów.

Działanie hipoglikemiczne Reishi zostało potwierdzone w badaniach klinicznych.

W badaniach klinicznych cukrzycy typu 2 przeprowadzonych z udziałem 130 pacjentów po zastosowaniu przez 2 miesiące preparatu na bazie grzybów Reishi udowodniono ich równą skuteczność w porównaniu z klasycznymi lekami hipoglikemicznymi.

Wykazały one jednak nad nimi zdecydowaną przewagę efektywności działania w ustąpieniu takich objawów klinicznych choroby, jak pragnienie, zmęczenie, bolesność w nadbrzuszu, osłabienie nóg oraz zawroty głowy. Stwierdzono również synergistyczne działanie preparatu Reishi w połączeniu z klasycznymi lekami hipoglikemicznymi.

Niezależne badania kliniczne wykazały, że wyciąg z Reishi wykazywał skuteczność podobną do insuliny oraz doustnych leków hipoglikcmicznych.

Niektóre powikłania cukrzycy, jak np. owrzodzenia, leczą się po Reishi skuteczniej. Wiąże się to z działaniem glukanu (składnika zarodników grzyba), który aktywuje i pobudza migrację fibroblastów, co powoduje leczenie się rany z narastaniem zdrowych tkanek.

W badaniach klinicznych przeprowadzonych przy użyciu syropu sporządzonego z grzybów Reishi stwierdzono znaczny wzrost zawartości tlenu we krwi pacjentów. Podobnie, w badaniach na zwierzętach wykazano znaczne zwiększenie wytrzymałości na niedobór tlenu. Badania kliniczne przy użyciu wyciągu z grzybów Reishi wykazały, że u nieprzystosowanych do tego osób pracujących na znacznych wysokościach ponad poziomem morza wystąpiła znaczna ulga lub zmniejszenie symptomów choroby górskiej. Pozytywne wyniki działania Reishi w przypadku choroby górskiej potwierdzone zostały w dalszych badaniach, dokonanych na prawie tysiącosobowej grupie nie zaaklimatyzowanych osób podróżujących na wysokości 4750 metrów nad poziomem morza. U 98,6% osób po zażywaniu tabletek sporządzonych na bazie wyciagu z grzybów Reishi nie stwierdzono wysiąpienia charakterystycznych dla tej choroby symptomów, takich jak wymioty i bóle głowy.

W literaturze istnieje imponująca ilość doniesień na temat korzystnego działania grzybów

Reishi na wątrobę. Grzyby Reishi wykazały korzystne działanie w terapii zapalenia wątroby szczególnie w przypadkach, w których nie doszło jeszcze do poważnych zaburzeń pracy wątroby. W badaniach klinicznych przeprowadzonych na grupie 355 osób z zapaleniem wątroby wirusowym B pozytywne wyniki uzyskano u 92,4% pacjentów. Zastosowanie liofilizowanego ekstraktu z grzybów Reishi przez okres 3-miesięcy u osób z tą choroba, prowadziło do znacznego ustąpienia symptomów chorobowych, takich jak zmęczenie i zawroty głowy oraz obniżenia poziomu GOT i GPT w surowicy krwi.

Grzyby Reishi wykazują zdolności do ochrony wątroby przed różnymi czynnikami toksycznymi, jeśli stosuje się je prewencyjnie, jak również po dojściu do zatrucia. Wyniki badań klinicznych przeprowadzonych na grupie 70000 osób w Chinach z zastosowaniem grzybów Reishi zakończyły się sukcesem w 90% przypadków pacjentów cierpiących na wywołane działaniem toksycznym zapalenia wątroby. Poza ochroną wątroby oraz przyspieszaniem usuwania toksyn z organizmu, grzyby Reishi wykazały również zdolności działania jako antidotum w przypadku zatrucia grzybami.

Badania kliniczne dokonane na grupie 37 pacjentów cierpiących na zniedołężnienie i osła-

bienie oraz towarzyszących im takich symptomów, jak bezsenność, zanik pamięci, wyczerpanie fizyczne oraz palpitacje serca, po 4-6 tygodni kuracji z użyciem wyciągu z Reishi wykazały poprawę o 56,3%. Ponadto, stwierdzono wzrost szybkości transformacji limfoidalnej, jak również poziomu IL-2, składnika dopełniacza C3 oraz immunoglobuliny G. W najnowszych badaniach  wykazano, że wyciągi Reishi nie tylko przeciwdziałają demencji, ale też skutecznie zapobiegają starzeniu się organizmu.

Wyciągi z grzybów Reishi wpływają na centralny układ nerwowy, wykazując łagodne działanie uspokajające oraz przejawiając aktywność, jako antagonista kofeiny i oddzialywując relaksujące na układ mięśniowy. Korzystny wpływ Reishi wykorzystuje się w terapii neurastenii oraz związanych z nią symptomów, takich jak zmęczenie, osłabienie nerwicowe oraz bezsenność. Po zażywaniu Reishi przez osoby cierpiące na bezsenność na tle nerwicowym po 10 do 15 dniach kuracji nastąpiła znaczna poprawa u 87% - 100% pacjentów. Towarzyszyły temu wzrost apetytu, przyrost wagi ciała oraz ustąpienie bólów i zawrotów głowy. Pozytywne wyniki uzyskano również w przypadku pacjentów cierpiących na choroby umysłowe wywołane stresem psychologicznym oraz chorobę Alzheimera. Szczególnie użyteczne okazuje się zastosowanie terapii z użyciem grzybów Reishi, jako rośliny leczniczej o działaniu uspokajającym w przypadku osób cierpiącym na stany lękowe, zaburzenia snu oraz nerwowość jeśli towarzyszy im osłabienie funkcji nadnerczy lub ogólna neurastenia.

W badaniach klinicznych na ludziach stwierdzono, że wyciąg z Reishi dramatycznie zmniejszał ból u osób cierpiących na nerwobóle poopryszczkowe oraz silne bóle związane z półpaścem. Badania krwi u osób cierpiących na przewlekłe zapalenie oskrzeli przeprowadzone po 4 miesiącach kuracji z użyciem Reishi wykazały zmniejszenie pobudzenia przywspółczulnego układu nerwowego u 90% pacjentów.

Nadzwyczaj obiecujące wyniki uzyskano w zastosowaniu wodnych wyciągów z grzybów

Reishi w terapii osób cierpiących na rzadką chorobę dziedziczną - miotonię zanikową (choroba Steinera). Choroba ta charakteryzuje się atrofią mięśni, która wpierw atakuje mięśnie twarzy, szyi i krtani, i progresywnie rozprzestrzenia się na pozostałe mięśnie ciała. W końcowych stadiach dochodzi również do atrofii wielu gruczołów, takich jak przysadka mózgowa, tarczyca, gruczoł przytarczycowy. nadnercza oraz gruczoły płciowe.

U wielu pacjentów po kuracji z użyciem wodnych wyciągów z grzybów Reishi zaobserwowano znaczną poprawę siły mięśni, lepszy sen, poprawę apetytu oraz przyrost wagi ciała. Polepszeniu uległy również ich zdolności ruchowe, mowa stała się wyraźniejsza uległo też zmniejszeniu zmęczenie spowodowane chodzeniem.

U niektórych pacjentów stwierdzono nawet zatrzymanie postępu choroby.

Pozytywne wyniki odnotowano w przypadku użycia Reishi u pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona.

Bardzo dobre rezultaty osiągnięto również w wykorzystaniu Reishi w przypadkach różnorodnych alergii. W terapii przewlekłego nieżytowego zapalenia oskrzeli na tle alergicznym pozytywne wyniki stosowania Reishi uzyskano u od 60 do 97,7% przypadków. Kuracja z wykorzystaniem Reishi wykazała skuteczność w odniesieniu do 80% przypadków infekcji dróg oddechowych oraz w 50% przypadkach prowadziła ona do całkowitego wyleczenia choroby. Wiele schorzeń na tle alergicznym, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła astma oskrzelowa, stany zapalne skóry na tle alergicznym, alergiczne zapalenie zatok, wątroby, nerek itp., są często bardzo trudne do wyleczenia i zwykle wymagają zastosowania kuracji z kortyzonem, który przy dłuższym stosowaniu może prowadzić do poważnych uszkodzeń nerek. Reishi, choć działa wolniej, jest nie mniej skuteczny, natomiast używając go uniknąć można negatywnych działań ubocznych.

Badania kliniczne z użyciem rozłupanych zarodników grzybów Reishi wykazały, że są one

bardzo skuteczne w kuracji andropauzy u mężczyzn. Przejawia się ona zmęczeniem,

bezsennością, problemami związanymi ze zwężeniami naczyń krwionośnych, problemami nerwowymi i psychicznymi oraz zaburzeniami seksualnymi.

Po trzech tygodniach kuracji przy użyciu zarodników Reishi pozytywne wyniki uzyskano u 85% pacjentów w odniesieniu do ustąpienia zmęczenia, 70% niestrawności, 37,5% palpitacji, 52,5% otępienia, 37,5% podrażnienia nerwowego, 82, 5% depresji oraz 80% zaburzeń wzwodu. Badania wykazały również podniesienie poziomu testosteronu o 93% i poziomu dysmutazy natlenkowej (SOD) o 10% oraz obniżenie poziomu dwualdehydu malonowcgo (MDA) o 24%, co świadczy o zdolnościach antyoksydacyjnych preparatu. Niezależne badania potwierdziły, że wielocukry zawarte w Reishi wykazują zdolność obniżania produkcji wolnych rodników, co może tłumaczyć ich ważną rolę w zapobieganiu procesom starzenią się organizmu.

Na zakończenie, warto jeszcze nadmienić o zdolnościach Reishi do leczenia ran. Opisane są przypadki wyleczenia ran u osób cierpiących na cukrzycę po 15 do 22 dniowej kuracji. Mogło to być wynikiem aktywacji migracji fibroblastów przez cząsteczki wielocukrów ścian komórkowych Reishi, prowadzące do gojenia ran oraz rozrostu tkanki bliznowatej. Znane są również przykłady uzyskania nadspodziewanie dobrych wyników przy użyciu Reishi do leczenia przypadków zgorzeli.

Bezpieczeństwo użycia, działania uboczne oraz interakcje z lekami

Grzyby Reishi stosowane są jako pokarm oraz, jako roślina lecznicza przez kilka tysiącleci

w Chinach i innych krajach dalekiego Wschodu, co stanowi niewątpliwe silny argument przemawiający za bezpieczeństwem ich użycia. W tradycyjnej medycynie chińskiej grzyby Reishi zajmują poczesne pierwsze miejsce na liście 120 leków „wybitnych" uważanych za „rośliny boskie", których jedną z cech charakterystycznych jest brak toksyczności, nawet w przypadku długotrwałego ich stosowania. Brak toksyczności potwierdziły badania przeprowadzone na Uniwersytecie Krajowym w Seulu w Korei Południowej. Po miesiącu podawania myszom liofilizowanego wyciągu wodnego grzybów Reishi w bardzo wysokich dawkach rzędu 5 g /kg (co dla ludzi stanowiłoby odpowiednik 350 g dawki dziennej) nie stwierdzono ich toksyczności ani też żadnych poważnych negatywnych działań ubocznych.

W badaniach krzyżowych przeprowadzonych metodą podwójnej ślepej próby z użyciem placebo na grupie 18 osób zastosowano preparat Reishi w formie kapsułek. Pacjentom podawano preparat w dawkach dziennych wysokości 1,44 g. co odpowiadało ilości 13,2 g świeżych grzybów Reishi, przez okres 4 tygodni. Kontrolowano u nich cały szereg biomarkerów takich miedzy innymi, jak zdolności obrony przez antyutleniacze, ryzyko choroby wieńcowej serca, uszkodzenia DNA, efektywność układu immunologicznego, własności przeciwzapalne, jak również toksyczność w odniesieniu do wątroby i nerek. Nie stwierdzono u nich wystąpienia żadnych działań toksycznych, natomiast wystąpiła u nich poprawa zdolności obronnych antyutleniaczy oraz obniżenie poziomu lipidów we krwi i zmniejszenie ryzyka choroby wieńcowej.

W terapii z użyciem Reishi zaobserwowano jedynie rzadko występowanie niewielkich działań ubocznych. Najczęściej pojawiały się one na początku terapii i zwykle ustępowały po upływie kilku dni. Tłumaczyć je można prawdopodobnie efektami odtruwania organizmu. Należą do nich zawroty głowy, swędzenie skóry, suchość jamy ustnej, przełyku i okolic nosa, bezsenność, pocenie się. wzdęcia, częste oddawanie moczu, rozwolnienie oraz zaburzenia żołądkowe. Większości tych symptomów można całkowicie uniknąć przyjmując Reishi wraz z pokarmem. Jedynie w przypadku dużych dawek Reishi wystąpić może biegunka i ściemnienie stolca, czemu zapobiec może równoczesne przyjmowanie dużych dawek witaminy C.

W związku ze zdolnościami do obniżania krzepliwości krwi osoby zażywające leki przeciwkrzepliwe, takie jak Warfarin lub Kumidynę, przed stosowaniem Reishi winny zasięgnąć porady lekarza. Z tego też powodu nie zaleca się przyjmowania Reishi w krótkim okresie przed i po operacjach chirurgicznych oraz porodem. Należy również zachować ostrożność ze względu na możliwość spotęgowania przez Reishi działania leków hipoglemicznych oraz środków obniżających ciśnienie krwi.

Sposób zażywania oraz dawkowanie Reishi

Nawet w przypadku wysokiej jakości surowca zażywanie Reishi w formie odwarów i tinktur

nie gwarantuje odpowiedniego stążenia zawartych w nich substancji czynnych korzystnych w prewencji i terapii chorób. Gwarancją taką można jedynie uzyskać na drodze stosowania preparatów Reishi w postaci tabletek lub kapsułek zawierających standaryzowane wysokie stążenie składników biologicznie czynnych. Najlepsze wyniki uzyskuje sią przy użyciu kapsułek zawierających standaryzowany wyciąg z czerwonej odmiany grzybów Reishi (20:1), w którym stężenie trójterpenów wynosi 6%, wielocukrów 13,5% oraz, w których skład wchodzą również w pełni rozłupane zarodniki grzyba. Jak bowiem wynika z badań klinicznych, substancje te są odpowiedzialne w głównej mierze za własności lecznicze Reishi, natomiast zarodniki wykazały 75 krotnie wyższą aktywność farmakologiczną w porównaniu z owocnikami i grzybnią. Produkcja preparatu winna odbywać sią zgodnie z rygorystycznie przestrzeganymi zasadami stosowanymi przy produkcji leków syntetycznych tzn. zgodnie z GMP - dobrą praktyką wytwarzania. Kontrola jakości powinna gwarantować nie tylko wysokie, standaryzowane stążenie składników leczniczych, ale również nieobecność substancji toksycznych, pozostałości szkodliwych rozpuszczalników oraz zanieczyszczeń drobnoustrojami. Kapsułki powinny szybko rozpuszczać sią w treści żołądkowej, a ich zawartość, łatwo ulegać przyswojeniu w przewodzie pokarmowym.

W charakterze suplementu odżywczego i dla celów profilaktycznych należy stosować dziennie, popijając wodą, jedną do dwóch kapsułek zawierających 500 mg wysokiej jakości standaryzowanego wyciągu z Reishi (a dokładniej 495 mg ekstraktu Reishi oraz

5 mg rozłupanych zarodników), co stanowi ekwiwalent około 10 - 20 g świeżych grzybów. Zaleca sią przyjmowanie ekstraktu wraz z pokarmem dla zminimalizowania możliwości wystąpienia zaburzeń żołądkowych. Dla uzyskania optymalnych korzyści zdrowotnych należy używać ekstraktu w sposób systematyczny. W przypadkach wykorzystania Reishi jako preparatu leczniczego dawką dzienną można zwiększyć do 3-4 kapsułek, których stosowanie należy rozłożyć w czasie, również przyjmując je wraz z pokarmem i popijając wodą. W trakcie kuracji zalecane jest spożywanie dużych ilości płynów. Jak wykazały badania, wskazane jest równoczesne zażywanie wysokich dawek witaminy C.

Wykorzystano fragmenty z pracy dr M. Kamińskiego i dr A. Ciślińskiej oraz informacje opublikowanych w Internecie np.

http://www.reishi.com

http:/www.mikei.com/REISHI 1997-6.htm

http://www.toi-reishi.com

http:/www.canited.com/w-reishi.htm

http:/www.atlantisl.com/Health/reishi.htm

http://www.reishitake.net/pages/en_reishi.asp

http:/www.concordhealth.net/e_know_lingchih.htm

http:/www.happyherbalist.com/new_page_6.htrn

http://www.geocities.com/marvellousingest